سوالات متداول

چهارشنبه، 20 دی 1402

چرا تست شمع ضرورت دارد؟

در صنعت ساختمان، تقریباً تمام المان‌های سازه‌ای یا مصالح مورد استفاده در ساخت و ساز در حین اجرا یا قبل از آن از نظر انطباق با خصوصیات تولید یا طرح مشاور مورد آزمایش قرار می‌گیرند. آزمایش‌های مختلف روی سیمان، سنگدانه، بتن، آرماتور، جوش و ... در همین راستا انجام می‌پذیرند. شمع نیز یک المان سازه‌ای است که اتفاقاً بسیار گران است و اجرای آن معمولاً با دشواری‌هایی همراه است. از طرفی به دلیل اندرکنش شمع با خاک و عدم قطعیت‌هایی که در مکانیک و رفتار خاک وجود دارد (و بسیار بیشتر از عدم قطعیت‌های سازه است) لزوم تست شمع بیشتر احساس می‌شود. این عدم قطعیت‌ها عبارتند از:
  • عدم انطباق کامل نتایج مطالعات ژئوتکنیک با واقعیت شرایط خاک محل پروژه به دلایل مختلف مانند عدم کفایت گمانه‌ها، خطای دستگاه، خطای اپراتور، دست‌خوردگی نمونه‌ها، بررسی نمونه خارج از محیط واقعی، تغییرات زیاد لایه‌های خاک در ساختگاه پروژه و ...
  • وجود فرمول‌های متعدد برای طراحی ژئوتکنیکی شمع که محاسبه باربری جداره و نوک شمع از آنها به نتایج بسیار متفاوت می‌انجامد.
  • روش‌های متعددی برای اجرای شمع وجود دارد که تأثیر روش اجرا بر ظرفیت باربری شمع به شکل دقیقی در فرمول‌های محاسبه باربری منظور نمی‌شود.
  • برای محاسبه بار مجاز شمع استفاده شود که این امر به معنای اتلاف قابل توجه منابع است. متأسفانه هنوز هم در کشور ما در بخش‌هایی از صنعت (مانند راه، راه آهن، پروژه های شهری و ...) شمع‌ها به هیچ وجه تست نمی‌شوند در حالی‌که بتن یا آرماتور‌های فولادی که از نظر ویژگی‌های مهندسی قطعیت بسیار بالاتری دارند بارها در طول پروژه مورد آزمایش قرار می‌گیرند. البته پیرو اطلاع رسانی‌های این مشاور در سال‌های گذشته وضعیت بهبود پیدا کرده و در بخش‌هایی مانند صنعت نفت یا بنادر تست شمع جزء لاینفک پروژه‌ها شده است که همچنان از لحاظ تعداد آزمایش و بعضاً کیفیت انجام آزمایش‌‍ها با کشورهای در حال توسعه هم تراز فاصله دارد.